Porażka

 

 

Wesele Wyspiański 

pokusa

 pokusa. 

Feminizm vs Równouprawnienie

 Można myśleć , ze to jest to samo, jednak nie.

System już od dawna stał się bardziej otwarty dla kobiet. Ale czy oznacza to, że potrzeby kobiet są na pewno realizowane?
Kobiety w zmaskulinizowanym świecie, jeśli chcą się autentycznie wyróżnić, surowo poddane są( jak żołnierze) krytycznej ocenie, ze strony swojego stosunku do służby wojskowej, czyli do podejmowania roli wydaje się przynależnej kobietom, która byłaby cedowana w historii świata z matki na córki. To znaczy jeśli w ten sposób kobieta spełni swój, że tak się wyrażę obowiązek wobec ludzkości, może "ubiegać się " o profity, o owoce akceptacji reguł, które przenikają życie społeczności, tam pączkują , tam przyswajajał reguły i zasady.
Tak myślą niektórzy mężczyźni. Daje to wiele pola do popisu niedojrzałym partnerom, którzy chętnie zrezygnowaliby z myślenia, aby osiągnąć satysfakcję z posłuszeństwa, satysfakcji z wypełnienia woli Bożej, odnalezienie się w kapturowym świecie incognito, co też w jakiś sposób porządkują rzeczywistość. Tworzy się świat plastiku, wystudiowanych ruchów , dopasowywania się do otaczajacego świata nawet za cenę własnego ubóstwa wszelkiego rodzaju.
Tu leży pies pogrzebany.
Bo jak , bez mierzenia się z otaczającym światem, mamy wyodrębnić z włąsnego istnienia, to , co powinno być efektem równości,
Jest jeszcze jeden manifest kobiecości- dom, rodzina, ciąża, pani domu rozczochrana troszkę i w wiecznych dresach, bądź w szlafroczku, no , może przesadziłam, ale chyba wiecie już do czego zmierzam. Drogi Sanhedrynie kobiecy- owszem , nie. Kobiet nie musi się realizować zawodowo, jeśli chcą inwestować w życie najbliżsych. Jest taki moment obrachunkowy kobiecej rzeczywistości - kiedy nasze dzieci są już dorosłe, my już myślimy o odświeżeniu, cokolwiek miałoby to znaczyć, a tu dzieci postanawiają znaleźć sobie partnera/partnerkę i założyć z nim/ z nią rodzinę.
Czy to znaczy, że jest to coś gorszego?
Setki kobiet wytłumaczą tej jednej, że nie ma ona racji, że nie ma wylglądu, nie nadaje się na okłądkę vogue'a, a przez to przegrałą swoją urodę?
Wielki posłuch społeczny mają zmiany dotyczące opieki nad niemowlakiem w rodzinie- tacierzyństwo jest pożądane i modne. Nikt już nie dziwi się widokowi mężczyzny spaecerującego po parku z własnym dzieckiem w wózku.
Jeśli jednak spojrzymy na te sprawy okiem wojujących feministek, i gwoli sprawiedliwości - nie jesteśmy jednakowi. Nie jesteśmy jednakowo przygotowywani do radzenia sobie w rzeczywistości. Jak by to wyłuszczyć.
Chciałabym przytoczyć myśl feministki , Catharine A. MacKinnon ,która uważa , że nie może być pewnej rówńości. Może w kwestii prawnej, przyznania kobietom praw wyborczych czy zapewnienie urlopu macierzyńskiego, bądź równa dostępność kobiet i mężczyzn do edukacji, coraz bardziej otwarte drzwi dla wyrównania różnic w dostęności kobiet do wykonywania zawodó, do tych czasów uznawanych za ewidentnie kobiecych, lub ewidentnie męskich.
" McKinnon zauważa, że wiele myśli feministycznych skupia się na systemie państwowym i prawnym jako na pewnego rodzaju obiektywnym i neutralnym arbitrze prawa, w którym kobiety i mężczyźni są traktowani na równi, zgodnie z panującymi regułami.
Jednak problem polega na tym, że sam system był stworzony przez mężczyzn i z myślą o nich ( ...)
Jesteśmy spadkobiercami patriarchalnego systemu , który w dużej mierze jest męskocentryczny; bez względu na to jak egalitarni się staniemy konstrukcja całęgo systemu jest tym skażona."
"Mc Kinnon o niesprawiedliwych zasadach. z wydawnictwa Jonny Thomson " Filozofia dla zabieganych "
Równość działa tylko wtedy, gdy obie strony pasują do tego systemu.
Same zasady i ustawy nie sprawiają , że system stanie się sprawiedliwy, jeśli owe zasady wymyślono tylko dla jednej kategorii ludzi . (..)
Obie strony muszą się stać równe w istotnych kwestiach."
Cyt. j,w.
Wszyscy chcemy kochać, aby nas kochano , i aby ta miłość przynosiłą spełnienie, a nie fakt, że za każdą chwilę szczęścia trzeba słono zapłacić.
Mówię tu nie tylko o kwestiach damsko-męskich , O nauce , o zasiadaniu kobiet i mężczyzn na jednakowo odpowiedzialnych stanowiskach, na jednakowych apanażach za wykonaną przez kobiety i męzczyzn tę samą pracę.
Gdy obie strony pasują do systemu.
Nie jesteśmy tacy sami, choćby ze względów także biologicznych.
Palenie biustonoszy niewiele pomoże.
Wszyscy jednak jesteśmy tacy sami, kiedy jednakowo pragniemy dla siebie wolnosci, pełnych praw obywatelskich , dostępu
do wiedzy, nauczania, zdrowia.

Baggio

 

 Jakie poruszenie?  Tygodnik Powszechny jest naprawdę dla wszystkich. Nie tylko dla wielkich zwycięzców. Trzeba stwarzać środowiska, nie tylko takie , gdzie panuje triumfalizm, ale gdzie spokojnie, bez specjalnego upokorzenia, dyskutuje się o przewagach.

Ciężko się dyskutuje w takiej sytuacji, ale jest to potrzebne.

Żyjemy w środowiskach, gdzie gratyfikowany jest wyścig szczurów, kto pierwszy ten lepszy, ,gdzie świecka religia, nakazuje walczyć w projektach, współzawodniczyć, taksować przeciwnika,

Wiem, to niemodne, w pracach zespołowych jest może inna filozofia organizacji czasu pracy pracownika, współżawodnictwo może prowadzi do wydobywania motywacji u ludzi. Wystarczy jednak wziąć pod uwagę inną społeczność, nazywaną omyłkowo chyba nazwą niepełnosprawnych, bo emocjonalnie stoją nad ludźmi tzw. zdrowymi. Tam jest szczerość. Nie ma gierek. Nie ma wykorzystywania. Jest prawda.

Miałąm styczność z takimi grupami- zastanawiałąm się , kto jest bardziej niepełnosprawny.

Ten kontakt zmienił sposób mojego postrzegania rzeczywistości na zawsze.

Natomiast nie nadaję się na kibica piłki nożnej.

Tam nikt nie wie co się krzyczy bo nikt nie słyszy włąsnych myśli 

Roberto Baggio .
Finał World.Cup.
Kto.oglądał, wie o co chodzi.

Księżna Kate

 Niech dobry Bóg pomoże Ci znieść wielkie trudy Twojej choroby. Nie powiem Ci, że wszystko będzie dobrze, bo to najgorsze, co chory może usłyszeć. Powiem Ci : Kocham Cię i będę przy Tobie modlitwą i obecnością. Coś się musi wydarzyć- może Boga wzruszy nasze wołanie o Ciebie, bo jesteś nam tutaj bardziej potrzebna niż Bogu, co się zdaje patrzy na nas ze swojej Bożej werandy . Wszyscy , którzy już tam trafili, niewątpliwie są wybrani, są w dobrych rękach, lepiej nie mogli trafić. Ale jeśli chodzi o Ciebie , to jeszcze nie teraz. Jeszcze nie dziś. Nam nie gorzej zależy niż Bogu

Odpłata Dusz Czystych

 

Kiedy patrzę na swoją mamę , to myślę o tych latach, kiedy po prostu nie byłam dla niej dobra. Miałam swój świat, swoje problemy, nie rozumiałam jej. Ale to mnie przyszło niepełnosprawne dziecko, aut życiowy, przerwane studia, czas, którego jak się okazało nie udało się odrobic, choć na maturze miałam prawie same piątki. Te piątki to wielki zadatek, ale tak sobie teraz myślę,że to jest część wielkiego , polskiego garba. Niestety,to co polskie kojarzy sięz wyrzeczeniami, cierpliwą i źle opłacaną służbą, nieudane życie osobiste, Chrystus, wiara w Którego obfituje w sceny takie jak Wajdy "Popiół i diament", gdzie krzyż przedstawiony jest jako obrócony do góry nogami. Jak jakiś satanistyczny żart, wyrzut i kość w gardle, bo nie można tej hekatomby ofiary przełożyć na żaden możliwy język wieży Babel. Nic dziwnego, że kiedy nad wieżą Babel Bóg przemówił , to ludzie potracili zmysły i w rozpaczy nie mogą się teraz porozumieć. Chcieliby się porozumieć, ale nie potrafią.

Pamięć krzywdy bywa tak słuszna, że czasem mijają pokolenia i tej krwi, co wpłynęła w ziemię nic nie może oczyścić, żaden deszcz wymyć i żadne łzy nie okupią tej hańby Jezusowego Krzyża.

To myśmy zaczęli ten pochód, nie On.

Pomyśl. Czy bedąc w tym wieku , w którym teraz jesteś , masz córkę , któa wkrótce dojrzeje do wieku Chrystusowego. Patrząc z pozycji rodzica, ta córka to jeszcze dziecko. ma co prawda swoje dzieci, a nasze wnuki, ale patrząc na nią , pewnie widzisz, kiedy śpi , tę samą maleńką córeczkę, la tu Cantata- lubię to określenie : Pieśń Twojego Życia.

I nagle okazuje się , ze to Twoje wymuskane dziecko, na którym pozostawiłęś tyle troski , poszło samo nauczać, świadczyć swoim życiem i wreszcie dać się ukrzyżować bandzie nieuków, ludzi, dla których nie ma zrozumienia dla odpłąty dusz czystych. Patrzysz jak biczują to ciało, wyrywają ciało, nakłądają na głowę wieniec z cierni, wyśmiewają się ,wytykają palcami, plują na święte dziecko , I wreszcie następuje kulminacja i moment rozerwania zasłony: To Mój Syn umiłowany/ To Moja umiłowana Córka.

Nie ma łez. Zaświadczam, że nie ma łez.

Ani krzyku.

Takich miejsc jest wiele: Auschwitz, Birkenau, pola pierwszej wojny światowej, Treblinka, Drezno, Wołyń, Katyń, Bucze, Strefa Gazy, Palestyna, ...........................................................................................................................................................

Nie ma o czym mówić.

Trzeba liczyć na ożywczy deszcz, ożywcze tchnienie samego Ducha Świętego, męstwo jest jednym z Jego Darów.

Niepełnosprawne dzieci ,m które umierają przedwcześnie, rozrywając na zawsze serca swoich rodziców. Rozpad rodziny i jej więzów. Unikalny zapis społeczny przeorany jest obecnie przez nieznaną formę życia. Stajemy przed wyborem, i sumienie ma rozstrzygnąć w zgodzie ze sobą , jaka postawa będzie ewangeliczna, a jaka po prostu służalcza. Dokąd możemy dotrzeć z tolerancją, a kiedy poprostu jesteśmy wezwanie, żeby powiedziec- Nie! Basta!Certo!

Kto ma prawo i moralny obowiązek postawić światu pytanie o godność i prawo , o etykę i jej zaburzenia, jak daleko się eksperymentuje z WOlną WOlą , a kiedy bieg sprawy należy zostawić włąsnemu biegowi i ufając Bogu , wierzyć, ze czas i cierpliwa troska Matki Bożej odpowie na wszystkie trapiące kwestie.

Jeśli nie prorok , to kto tą kwestię podejmie?

Taki pół dziecko, pół mężczyzna. Zawieszony wysoko między chmurami , ale i twardą stąpający po ziemi.

On rozumie i pływy oceanu i kopce kretów na polu.

Byłoby się bliżej domu, można byłoby się napatrzeć, nasluchać i nie dać się rakowi tych czasów, nieopisanemu zwątpieniu.

....................................................

Kogo można nazwać prawdziwym ojcem?

Prawdziwy ojciec t o ten, którego możemy sprawdzać z wiedzy o sercu dziecka, który z cierpliwością i miłością wychowuje dzieci, ale także jest to ten, który płaci.

Nie rozumiałąm tego do tej pory .

Tak.

To dziecko na krzyżu to jest za nasze zwątpienie zapłata.

>>>>>>>>>>>>>>>>>>>

Bóże, Mój Boże, czemuś Mnie opuścił.....

• 
  

Duchu święty, przyjdź ze Swoją Mocą

 Jeśli świeci moga wierzyć, to i my możemy. Jesteśmy po przywołaniu takiego świętego bogatsi.Bogatsi, ubogaceni Jego wiarą. Takimi moimi świętymi, są: św. Jan od Krzyża, Siostra Teresa Wielka, wielki Mistrz duchowy -Ojciec Pio, św. Siostra Faustyna Kowalska, św. Teresa od Dzieciątka Jezus, Ojciec Maksymilian Kolbe, wreszcie święty Jan Paweł drugi, i Jego szczególny dar wiary  dla mnie. Otwierania na oścież drzwi Chrystusowi i i Jego szczególne otwarcie serca Chrystusowi i takim Jego świętym to możliwe. Zostaje pokonana nasza egzystencjalna samotność, wychodzimy poza zewnętrzny krytycyzm i przychodzi zadowolenie duchem. Coś, co jest warte skrzynki pieniędzy a ia tak nie możemy się nigdy wypłącić. Jedność , którą możemy ofiarować Bogu i zadowolenie z Bożego Serca, za które nie ma ceny. 
To jest świętość. Możemy to osiągnąć w zakonie, ale i w rodzinie, choć nie zaprzeczam, cena jest wielka. 
Alejest to do osiągnięcia. 
Kim są święci? To ludzie między ludźmi, to otwarte  zwierciadła, przez które przechodzimy bezpośrednio w świat Chrystusa.   Nic nie możemy przynieść w zamian i to oni są dla nas darem. 
My przychodzimy   z pustymi rękami, jeśli nie liczyc naszej miary dobra . Nic więcej. 
Stajemy się wówczas chustą Weroniki,  mamy na sobie otwarte rany Chrystusa i jego święte oblicze. Musimy wtedy liczyć na pomoc samego Pana. Kiedy Jezus wchodzi w tę relację, my możemy wierzyć w dobro. 
Staję się oto córką Pana, córką, że tak powiem duchową. Każdy , kto przeszedł, w moim życiu, i dotknął mnie swoim karzącym palcem, to cierniowa korona mojego Pana. Ale i Jego namaszczenie, to Jego namaszczenie, to Jego słowa "Chodź ze Mną " Czy ja mogę ? oczywiście, ze tak. On mnie oczekuje . ma już na ramionach Mój krzyż. Mój krzyż jest dla Niego całkiem nagi. To jest spotkanie.  Dla tego, dla takich chwil żyję. Mogę żyć i swobodnie poruszać się po linii czasu. To moja Modlitwa i Moje Zawierzenie . Mogę żyć i moje życie jest święte.  W takich warunkach i w  takim czasie. 
Cóż mogę więcej dodać? 
Dziękuję Ci Boże, dziękuję Ci Jezu i dziękuję Ci Maryjo. 
Myślę , ze przyjdzie kiedyś taki dzień, kiedy będę mogła powiedzieć z cał,,,,,a odpowiedzialnością. Dziękuję ci człowieku.
Z wiarą i bez lęku,
Dzisiaj dzięki Twoim świętym, zaczynam tę naukę.                                                                                                                                               

                                                                 

Silent Running (Can You Hear Me)

Miłość w dwójnasób

 

Boże , co z moją jaźnią? 
Dlaczego tak się bronię. Dlaczego nie pozwalam Ci po prostu przesuwać mnie, nawet z Tobą, to straszne - po osi czasu? 
To Twój czas.
- Nic Mnie w tobie nie rozdrażni Myszko. 
- Dziękuję. postanawiam Ci podziękować. Za słyszenie. Za mówienie. Za czucie. 

Czym więcej mógłbyś mi objawić Swoją Miłość?
- Światem zewnętrznym Myszko. 
Nie bój się . 
Lapidarnie.
Nie bójmy się siebie. 

 Cytat pochodzi z książki Leo Trepp - Żydzi, Naród, Historia, Religia. 

Wpływ myśli Greckiej.
W żadnym razie nie należy sądzić , że judaizm z góry odrzucał każdą obcą myśl.
Choć pozostał niezmiennie związany z Torą, zawsze był otwarty na kulturę nieżydowską, oraz inne prądy myślowe. Żydzi chętnie przejmowali obce poglądy i zwyczaje, jeśli znalazły uznanie w ich oczach, a niektóre włączyli nawet do swojej doktryny religijnej. Odrzucali tylko te, które uważali za szkodliwe. 

MYŚL GRECKA
Myśl grecka wywarła na judaizm niezwykle silny i trwały wpływ. Dawni hebrajscy prorocy nie byli myślicielami systematycznymi,. Porwani duchem bożym, przemawiali do ludu spontanicznie, z płomienną żarliwością. . Pod wpływem Greków Żydzi na tyle przyswoili sobie systematyczny sposób rozumowania,tak, że stał się on trwałym narzędziem ich studiów.
Poważnie traktowano Platona, Arystotelesa, i stoików. Zwłąszcza działalność Sanhedrynu ( z grecka Synhedrion - czyli rada , zgromadzenie), najwyższego trybunału, zajmującego się aktualizacją prawodawstwa i jurysdykcji, świadczy o silnych wpływach greckich na judaizm w okresie późnego antyku. 
Doskonałym przykładem jest również stosunek Judaizmu do studiowania Tory. Platon domagał się powszechnej, publicznej edukacji. Arystoteles znowu tłumaczył, że pęd człowieka do wiedzy przysparza mu największego i rzeczywistego szczęścia, dodając przy tym, ze owo poczucie szczęścia jest niedostępne dla ubogich , którzy nie mogą pozwolić sobie na chwilę wytchnienia i naukę. Obydwa te poglądy, zarówno Platona jak i Arystotelesa, Żydzi powiązali z nakazem Tory :" Wpoisz je twoim synom" (Pwt. 6,7), dochodząc do wniosku, że edukacja musi być powszechna, natomiast jednostka chcąca poprzez naukę osiągnąć stan szczęśliwości, powinna zadowolić się minimum socjalnym, a jeśli to konieczne- cierpieć niedostatek. : "Będziesz jadł kromkę chleba z solą , będziesz pił  miarkę wody, będziesz sypiał na ziemi, i żył w troskach , ale będziesz się trudził nad Torą; jesłi tak będziesz czynił, szczęśliwy jesteś i dobrze ci będzie. Szczęśliwy jesteś i  w tym życiu i dobrze ci będzie w życiu przyszłym" ( Miszna, Pirke Awot6,4)- Cytat z Talmudu.
Judaizm odrzucał filozofię Epikura, który negował istnienie Boga. Słowo "epikurejczyk" służyło za najbardziej obelżywy epitet, jakiego można było obrazić Żyda, całkowicie wyrzekającego się wiary ojców. 
Żyjacy w Egipcie Filon z ALeksandrii ( 20 pne-54ne) mówił i pisał po grecku, wiódł życie stoika, ale również pozostał głęboko religijnym Żydem , ściśle przestrzegającym nakazów wiary. Zainspirowany osiągnięciami greckich myślicieli swojej epoki, którzy interpretowali Homera jako alegorię i wezwanie do przemian obyczajowych, Filon wykładał Torę z ich zasadami interpretacji . Jego zdaniem relacjonowane w Torze wydarzenia wskazują na głębsze znaczenie tekstu o charakterze moralnym.  Na przykład  Micwot, nakazy boże, stanowią zrozumiałę dla wszystkich narzędzia i środki , za których pomocą Bóg pragnie objawić wieczne prawdy rozumu. 
Jeśli Żydzi zaczną wnikliwie studiować Torę i przestrzegać przykazań, to będą wciąż od nowa odkrywali i wcielali w życie doniosłe prawdy powszechne.

Ważka

 Cytat pochodzi z książki :Żydzi -naród, historia, religia. Leo Trep.
" Od tej pory Żydzi niemieccy dzień i noc żylii w nieustannej niepewności i strachu. Żaden opis nie jest w stanie oddać ich koszmarnego położenia ani przeżyć ., brakuje słów, żeby przedstawić okrucieństwo eksterminacji . Z takim zastrzeżeniem zrekapitulowany zostanie poniżej rozwój sytuacji. 
Na dzień 1 kwietnia reżim zaordynował bojkot wszystkich sklepów żydowskich, lekarzy, i adwokatów.
Uzbrojeni członkowie SA ( Oddziałów Szturmowych) trzymali straż, wzbraniając klientom wstępu. Bojkot był działąniem symbolicznym, mającym na celu pokazanie Żydów, jako szkodliwych obcych przybyszów , których należy wykluczyć ze wspólnoty. Ostro protestującej zagranicy zagrożono, że Żydzi w Niemczech poniosą odpowiedzialność za wszelkie akcje na ich rzecz, a w przypadku wojny będą wytępieni. Poza tym wszystkie relacje na temat bojkotu naziści okreśłali jako "kłąmstwo żydowskie" 
Społeczeństwo błyskawicznie zmieniło nastawienie do Żydów. Nie poznawano już długoletnich sąsiadów, i odwracano się od nich na ulicy, aby nie musieć ich pozdrawiać. W sklepach i gospodach teatrach, kąpieliskach i wielu miejscowościach porozklejano plakaty z napisem "Żydzi niepożądani" 
Poczytnością cieszył się "Der Sturmer"., obsceniczne antyżydowskie pismo propagandowe, któe kolportowane wykłądając do stojących na skrzyżowaniach ulic skrzynek. Żydzi byli z całęgo serca wdzięczni tym nielicznym, którzy się od nich nie odwracali. 
W kwietniu 1933 roku, zorganizowano Gestapo. ( Gehaime Staats-polizei- Tajną Policję Państwową. ) 
i zaczęto budować obozy koncentracyjne. Żydom zabroniono mieszkać w kamienicach czynszowych, jeśli miał tam mieszkanie lub wynajmował tam mieszkanie jakiś "Aryjczyk".
Zakazany został także ubój rytualny ( Zarzynania bydła i drobiu z zgodnie z zasadami koszernymi ) 
7 kwietnia zwolniono ze służby wszystkich urzędników pochodzenia żydowskiego, (początkowo czyniąc wyjątek dla byłych żołnierzy frontowych. ) , a wszystkich "nie-Aryjczyków" usunięto z Takich dziedzin działąlności. , jak sztuka, muzyka, teatr i prasa. 10 maja publicznie spalono dzieła "demoralizujące naród" autorów. Wielu Żydów postanowiło emigrować, ale było to bardzo trudne wskutek wprowadzenia ograniczeń w krajach docelowych. Aby pokazać światu, że Żydzi mają prawo pielęgnować "swoją kulturę" , naziści pozwolili im założyć Żydowski Związek Kulturalny , który mógł prezentować tylko artystów żydowskich, ( nie miał prawa wystawiać twórców niemieckich, jak choćby Beethoven.)
W 1934 roku zmarł prezydent Hinderburg, a Hitler natychmiast ogłosił się Fuhrerem. Miał teraz nieograniczoną władzę.W 1935 roku Żydów pozbawiono obywatelstwa niemieckiego. Pozostali wprawdzie członkami społęczności państwowej , to znaczy musieli przestrzegać wsszystkich zasad , nie mieli jednak żadnych praw.  Sąd Rzeszy w Lipsku ogłosił Żydów martwymi pod "względem" obywatelskim. Żydom utrzymującym stosunki płciowe z "Aryjczykami" ,groziła kara ciężkiego więzienia. przezprowadzono liczne procesy z powodu "zhańbienia Rasy" Poza tym Żydzi nie mogli zatrudniać w swoich gospodarstwach "aryjskich" kobiet poniżej 45 roku życia.
"Nie -Aryjczyków" zaklasyfikowano do różnych kategorii "mieszańców", któych prawa były w rozmaitym stopniu ograniczone. Decydującym czynnikiem przy określaniu czystości rasowej byłą liczba żydowskich przodków. Żydów wywożono bezprawnie do obozów koncentracyjnych , skąd większość już nie wróciłą. 
Publicznie lżono dzieci żydowskie w szkołach z których następnie zostały usunięte. Żydzi musieli otwierać szkoły prywatne. na uniwersytetach ograniczono liczbę studentów pochodzenia żydowskiego  ( numerus clausus) 
Wskutek tego niewielu młodych ludzi mogło jeszcze kontynuować studia , co zresztą w dużej mierze zależało od profesorów. 
W końcu i tego zakazano"
CDN 

Ross Kerber - Reuters

Ross Kerber Publication on Linkedin

Nicola Tesla

 

Nikola Tesla

   Na pogrzebie Tesliburmistrz Nowego Jorku powiedział : Zmarł Nikola Tesla . Zmarł w biedzie , ale był jednym z najważniejszych ludzi , którzy kieykolwiek żyli. To, co stworzył , jest wielkie , a wraz z upływem czasu staje się jeszcze większe"
   Śmierć Tesli przecięła na stałe jego dziwactwa. Za życia uchodził bowiem za wielkiego dziwaka . Po pierwsze nie umiał zarabiać pieniędzy . Nie miał do tego głowy, zajmował się pracą uczonego  i tkwił głęboko osadzony w swoich eksperymentach , jednocześnie oddalony maksymalnie od praktycznej strony życia. Ale to nie wszystko oczywiście. Uczony chorobliwie bał się zarazków , miał obsesję na punkcie liczby trzy. Do każdego posiłku używał trzech serwetek , którymi długo wycierał sztućce i naczynia. Miał rozliczne fobie z powodu których nie związał się z żadną kobietą , a mianowicie nie znosił zapchu perfum , nie znosił biżuterii noszonej przez kobiety , nie cierpiał dotyku włosów , a nawet uścisku ręki. Wszystkie sprawy musiał doprowadzić do końca, ale aż do końca końców- np. : Kiedy zaczął czytać książki jednego autora , nie spoczął , aż przeczytał wszystkich książek jego autorstwa. Kiedy chciał wejść do jakiegoś budynku , musiał go najpierw obejść - trzy razy.

Urodził się jako syn chorwackiego popa. Od samego dzieciństwa fascynowała go technika. Podobno pierwszy swój wynalazek - koło wodne bez łopatek- wynalazł w wieku pięciu lat. 
Z czasem zaczął się interesować elektrycznością, był wtedy już na studiach. Zaprojektował silnik elektryczny na prąd zmienny , w momencie, kiedy w powszechnym użyciu był prąd stały - we wszystkich dostępnych wówczas urządzeniach, pobierających prąd , mimo , że zasilenie prądem stałym było bardziej niebezpieczne w użyciu i bardziej skomplikowane .  
To rozwiązanie forsował Edison, który zatrudnił Teslę , kiedy to przybył on ( Tesla) do Stanó Zjednoczonych, zachęcony rozwojem techniki , jaki wtedy maiał tam miejsce. Wtedy i właśnie tam Samuel Morse wynalazł telegraf , Graham Bell telefon, a Thomas Edison fonograf i żarówkę. 

Jedyne co łączyło obu wynalazców , był krótki sen , dwie , trzy godziny na dobę. Ale poza tym wszytsko ich różniło, począwszy od od podejścia do pracy twórczej ( Edison budował prototyp , a potem go ulepszał ; Tesla myślał do samego końca "procesu" i budował od razu kompletną , gotową wersję prototypu. ) - Edison urodził się w Ameryce i był samoukiem , Tesla ukończył prestiżowe europejskie uniwersytety , a za ocean przybył już wstępnie ukształtowany w ieku 28 lat. Obaj wynalazcy serdecznie się nie znosili. 

Jak już wcześniej była o tym mowa, Tesla nie umiał sie bogacić. Pieniądze na badania pozyskiwał od sponsorów. 
Pierwszy większy sukces techniczny osiągnął Tesla , z pomocą swojego sponsora , biznesmena George"a Westinghouse , który zorganizował produkcję i marketing zaprojetowanych przez Teslę urządzeń na prąd zmienny.  W 1893 roku przyszedł sukces , kiedy urządzeniami na prąd zmienny oświetlono wystawę światową w Nowym Jorku . Opracowany przez niego system opanował cały świat  i jest do dziś powszechnie używany. 
Za pieniądze z tego projektu uczony pobudował włąsne laboratorium , w którym mógł pracować nad swoimi następnymi wynalazkami- uzyskał około 100 patentów . Oto niektóre z jego wynalazków : świetlówka,, świece zapłonowe do silników  spalinowych, zdalne sterowanie drogą radiową robot, ozonowanie wody w basenach. Przed Marconim zaprojektował radio , choć wszelki splendor i związany z tym majątek przypadł w udziale Marconiemu.  Z innych wynalazków popularny jest do dzisiaj tzw. transformator Tesli. 

Jednak były wynalazki , które do dziś zapierają dech w piersiach. Jednym z nich , a pamiętajmy, ze czasy Tesli to XIX wiek, było marzenie jego życia, a mianowicie -bezprzewodowe przesyłanie energii elektrycznej. Wiązało się to z prowadzeniem doświadczeń z prądem o bardzo wysokim napięciu . Eksperymenty te doprowadziły do spalenia jego laboratorium . Drugie, zaraz po pierwszym , zbudował w Colorado SPrings.  To tam przeprowadzał swoje najbardziej nieprawdopodobne doświadczenia. Jego laboratorium przypominało lokum szalonego naukowca ze starych filmów: WIelkie cewki i izolatory między którymi przeskakiwały wielkie , elektryczne iskry. Pewnego razu wyprodukował sztuczną błyskawicę , o długości ponad 40 metrów, co spowodowało spalenie generatora w pobliskiej elektrowni. Od tej pory , właśnie w Colorado SPrings zaczęto uważać go za dziwaka. Bezpośrednim tego powodem było stwierdzenie Tesli , ze odebrał z kosmosu sygnały wysłąne przez obca cywilizację, 
Do tej pory nie udało sie ustalić , jak uczony Chciał bezprzewodowo przesyłać energię elektryczną. Ponoć udało mu sie użyć ziemi jako jako przewodnika prądu i zapalić z pewnej odległości włożone w ziemię żarówki. Ale czy to prawda?
Tesla jednak nie tracił entuzjazmu . Opowiadał z emfazą o swoim nowym  wynalazku, jakim miał być : ogólnośwaitowy System Bezprzewodowy( World Wide Wireless) w skrócie , no właśnie- WWW! Wynalazek ten był specyficznym połączeniem nieistniejących jeszcze wtedy radia, telewizji , internetu i przesyłowych linii energetycznych , w dodatku w wersji bez użycia kabli , bez udziału satelitów komunikacyjnych itp Za pomocą tego wynalazku można było błyskawicznie przekazywać wiadomości , obrazy , prywatne listy . Można było zastosować ten wynalazek również w łąćzności cywilnej i wojskowej,  a także sterowac pogodą. Napęd elektryczny miał zapewnić szybki transport na lądzie , na wodzie i w powietrzu . I wszystko to w czasie kiedy jeżdżono parowozami , w kinie były nieme filmy , nie było samochodó samolotów itp

Uwierzył w niego kolejny sponsor- J. P. Morgan, który wyłożył mnóstwo pieniędzy na realizację śmiałych i rewolucyjnych wręcz projektów uczonego. Wkrótce w Wardenclyffe w Nowym Jorku stanęła wielka ( 57 metrowa) wieża w kształcie grzyba, aby zbadać wynalazek www. Niestety cierpliwość J.P. Morgana skończyła się w momencie przekroczenia wydatków powyżej miliona dolarów. Wieżę rozmontowano. Trudno sobie wyobrazić, czy wynalazek ten , uruchomiony sto lat temu , mógłby przyśpieszyć rozwój światowej techniki o sto lat, czy byłąby to kompromitacja Tesli. 
Oto następne jego wynalazki : Urządzenie do wykrywania okrętów z dużej odległości ( tak, tak- radar) - pierwszy radar zbudowano ponad 20 lat później. Z 1928 roku pochodzi wynalazek samolotu startującego poziomo. - maszyny  tego typu powstały około lat 50-tych XX wieku . Jego tajemniczym wynalazkiem byłą też broń ( w połowie lat 30-tych) , określana w prasie jako : "promienie śmierci" - broń strzelała wiązką energii. Co bardziej interesujące - jego nazwisko niektórzy wiążą z "eksperymentem filadelfijskim" W największym skrócie- w 1943 roku amerykańska marynarka wojenna w Filadelfii czyniła próby utworzenia silnego pola elektromagnetycznego wokół okrętu. Eksperyment z czasem obrósł legendą. Podobno okręt zniknął i pojawił się zupełnie w innym miejscu świata- kilkaset kilometrów dalej. Ponożć połowa marynarzy z tego statku zginęła, a inni po przeniesieniu się byli ciałąmi wtopieni w konstrukcję statku. 

Tesla zmarł na zawał serca w 1943 roku. W kilka godzin po jego śmierci , jego laboratorium zostało opróżnione. Zginęłą wszelka dokumentacja , prowadzonych przez niego eksperymentów.
Być może stało się tak na skutek prowadzonych w Europie i świecie działań wojennych ; pojawiły się obawy FBI , ze dokumentacja ta wpadnie w niepowołąnie ręce. Ale minęło  już tyle lat od tamtych wydarzeń , a dokumenty te nie zostały odtajnione ,
Czyżby te projekty Tesli az tak wykraczają ponad naszą epokę? 

William Shakespear

 

William Szekspir- ekspert

  Jaka powinna byc cnota pisarza? Albo dramaturga? Albo poety? Kiedy każdy z nich, a może trzej w jednym, używa posłusznych słów , różnych słów ,aby uzmysłowić sygnały pewnych prawd "najgłębszych" , prawd o pojedyńczym człowieku i konfrontacji z drugim człowiekiem. Albo po prostu obcowanie z drugim człowiekiem. Kiedy słowem ogarnia się rzeczywistość wypaczeń, zagrożeń , aspiracji, pretensji- słowem zwykłych ludzkich spraw. Nie zapominając przecież o słowach eleganckich, wyszukanych , królewskich,; przekazujących wizję życia pełnego wdzięku , ukazując prawdę ludzi reagujących sercem. 
W teatrze słowa te włożone są w usta aktorów , ożywają w dwójnasób , wysłuchane i "obejrzane" przez realnego człowieka- widza.  Ale chcąc opanować ten każdy z przejrzystych dla pisarza świata , należy nieledwie ukleknąć przy ołtarzyku wyobraźni . Skupić w sobie wszelkie wątki , aby dać swobodę nowej rzeczywistości. 
Czy wydobywa się z tego prawda ?  Czy są to rzeczy nieistniejące? Czy są to rzeczy martwe? - bo minione?  czy to wystarczy , aby usprawiedliwić życie strawione po wiekszej części na działaniu, w pewnym sensie zastępczym? 
Kiedy ludzie mają prawdziwy "talent" , używają go tworząc na świecie ramy pokoju, przewodzą w wojnach, ; zmieniają kształt świata, kierują duszami, budują- a tu jest tylko pewien rodzaj mówienia o tym wszystkim. To taka teoria pisarstwa jako bytowanie zastępujące czyn.  W dodatku kunszt tego pisarstwa bywa czasem zwodniczy.
Ale wszelkie jego romance, tragedie , sonety, przetrwały próbę czasu. 
Szekspir na całym globie usprawiedliwiony został za wybór tej "szkoły cieni"  i cały świat, chce się w tej szkole cieni nadal uczyć i bawić. 

CZĘŚĆ DRUGA

W elżbietańskim, gościnnym Londynie  znalazło sie miejsce dla wędrującego młodzieńca, lat plus minus dwadzieścia ,poszukującego pracy dla siebie. Ukończył liceum w Stratford-on - Aron , jakiś epizod nauczania uczniów i ożenek. Przyszła na świat jego córka , ale nawet i ona nie zdołałago utrzymać przy rodzinie. Zapewne "dusił" się przy żonie,która prawdopodobnie "przymusiła " młodego Williama do ślubu, kładąc na szalę ich ożenku dziecko, które nosiłą pod sercem. William uległ- miał wtedy osiemnaście lat, ona dwadzieścia sześć. 
Niemniej jednak , aby utzrymać rodzinę , a także w poszukiwaniu zawodu , udał się włąsnie do Londynu. 
Był "średniego " stanu, - jako syn małomiejskiego rajcy i szlachcianki ; wyposażony został w niezłe polecenia. 
Na razie jednak nie miał ani pieniędzy , ani zawodu. Wyposażony został przez naturę i dobrego Boga  w rozliczne talentypojmowania substancji tego świata, tkwiąceych również w ludzkim ciele, o próbie zawłądnięcia tych substancji; całym piętrowym gmachu całej widzialnej i niewidzialnej rzeczywistosci, na które człowiek patrzy w podziwie , nie tracą sprzed oczu prawdy czyhających mocy rozkłądu i chaosu.. 
Grammar school , nieprzydatna komu innemu, wykorzystana przez Williama stawała się podwaliną majstersztyków. 
Wiele stron zapełnił , bawiąc się igraszkami słownymi, które wykraczają poza utylitaryzm i igrają same ze sobą, wprawiały ludzkie ucho bądź oko  w stan zachwytu nad ich pięknem i konfuzji z powodu braku ich celowości .
Cóż. Zręcznemu wszystko przystoi.

A więc młody Szekspir zapragnął laurów. 
Przybył na dwór bardzo przychylnego mu Earla of Southampton . Dla tego przychylnego "ucha" powstawały pierwsze sonety , za co Książę odwdzięczył się olśniewającą wtedy sumą tysiąca funtów.  Jednak to nie mogło stanowić stałej podstawy do życia.
Ale wtedy własnie został pociągnięty istniejącą poezją : w ruchu i w recytacji. 
TEATR. Młody człowiek przylgnął do tej Muzy duszą i ciałem. 
Zaczynał skromnie, jako aktor. Później, stopniowo ,próbował- z dobrym skutkiem - sam tworzyć sceny, którymi wypełniał repertuar teatru.  Pojawiło sie wówczas pytanie: Jak dramaty  z życia politycznego mogł pisać ktoś, kto sam w nich nie uczestniczył. Najprostsza odpowiedź jaka się nasuwa, to taka, że tylko człowiek teatru, który brał udział w jego życiu, mógł pisać sztuki , wykazując taką znajomość sceny i jej wymogów. A były to sztuki komediowe, historyczne, tragiczne, romansowe...

CZĘŚĆ TRZECIA

" But yet the pity of It...."- " Ale jakiż żal...." ( Otello)
Naszkicować taki obraz rzeczywistości , stwozryć takie ludzkie postaci i z  takimi wartosciami, by ich zatrata odczuta była boleśnie i prowadziła do zguby przez sprzężenie okoliczności , a także spowodowana takimi a nie innymi ludzkimi decyzjami, o niszczacych i nieodwracalnych skutkach. Opisów obrazów tragedii i ludzkiego nieszczęscia było jak do tej pory wiele, ale szekspir pokazuje coś, co pod naporem wszystkich uderzeń złego losu ,ostatecznie przepada. 

W dziejach młodych kochanków z Werony , tym, co przerasta wszelkie nadzieje, budzi pragnienie pokoju , jest strata ich młodej miłosci. Coś, co narodziło się w sercach dwojga młodych ludzi przyniosło pokój zwaśnionym stronom dopiero kiedy jej owoc złożono w trumnach. 
Takie jest jednak zmaganie się z tajemnicą świata. Postawiony wobec tej tajemnicy , młody, duński książę, zrozumiał nagle , ze tkanina osłaniająca porządek moralny , wszelką przyzwoitość, uładzenie spraw- nagle spada , ukazując bezwzględne pogwałcenie tego porządku,za cenę zbrodni bratobójstwa , która nie mieści się w sercu i umyśle młodej osoby ; młodej i prawej.  Usiłuje on odciać się od tego czynu , najlepiej wykonując taki sam czyn - czyli pomścić ojca. Jestt to jednak czyn a'rebours moralny - bo jego wykonaniu sam stanie się "bratobójcą" . W tej sytuacjii wszelkie działanie pozbawione jest podstaw , odbija sie na jego postępowaniu i łamie jego charakter.  Takich skrupułów nie posiada otoczenie Hamleta, działa bezlitośnie, i ksiażę duński "kończy" życie pchnięty zatrutym rapierem. 

Prawda w ujęciu Szekspira jest gorzka jak piołun, a jednak życiowo największej wagi , jej lekcja odarła sparwy i ludzi z ich  blichtru i pompy , uczyła przejrzeć pochlebców, rozumieć i cenić maluczkich.  Wśród tego huraganu uciśnieni ludzie dobrzy też sie jednak mobilizują , wznosząc się aż do heroizmu w ofiarnej , ratującej, przemyślnej miłości.  Życie jednak daje na szalę organizmy ludzkie będące najczystszymi, spragnionych miłości, ciepła, pokoju i prawdy- najsłabszych, kochających i dlatego bezbronnych.

CZĘŚĆ CZWARTA

W póxniejszych latach swojego życia, Szekspir wrócił do Stratford. Nie był jeszcze stary, ale mógł sobie pozwolić na odpoczynek. 
Miał prawo powiedzieć , ze finansowo postawił na dobrą kartę .
Został udziałowcem teatru "The Globe" , był wieloletnim aktorem, a także autorem.  Był właścicielem posesji ( The New Place).
W swoim czasie wyciągnął z kłopotu ojca, otrzymał herb, ,wyposażył dzieci, zwłąszcza córkę Judytę, która została wydana za lekarza. 
Otoczony był uznaniem i przyjaźnią , utzrymywał dobre stosunki z kolegami ze świata teatru.
Zmarł w  wieku 52 lat.

Giordano Bruno

 

Giordano Bruno - patron odwagi cywilnej

                                                       Motto " Fortuna , która przez nieustanną przemianę losów, 
                                                      , sprawia, że wyrównany zostaje rachunek zysków i strat,
                                                      stając się zasadą sprawiedliwości"   Giordano Bruno

Wczesne lata życia Philippo Bruno minęły mu w Noli. 
W wieku 11 lat pojechał do Neapolu,  aby tam studiować trivium. W 1565 roku wstąpił do zakonu dominikanów, przyjmując imię zakonne : Giordano. 
Miał umysł bardzo otwarty i pozbawiony uprzedzeń.  Był bez przesadnego szacunku wobec przełożonych, jak również wobec obowiązujących zasad.  Już jako dominikanin, namawiał swych braci , aby nie czytali żywotów świętych, a ze swojej celi usunął wszelkie ich podobizny. 
Miał swoje przemyślenia, które stawiały go na skraju katolicyzmu. Jednak mimo zatargów z duchownymi, ukończył studia teologiczne i zdobył tytuł doktora teologii. 
Wszyscy Ci, którzy go znali,myśleli ,że to jakoś zaspokoi jego niecodzienny umysł. 
Niestety . bardzo szybko Bruno ujawnił swoje przemyślenia na temat dogmatu o Trójcy Świętej i nie były to przemyślenia kanoniczne. Oskarżono go o herezje. Znaleziono przy nim zakazane księgi Erazma z Rotterdamu. Ekskomunikowano go . jako odpowiedź Bruno wystąpił a klasztoru. Jak mówił , miał dosyć "osłów i nieuków"- zakonników.
Pojechał do Genewy i tam przyjął kalwinizm, co do którego też miał szereg wątpliwości i tak do końca nigdy nie zaakceptował ich dogmatów. 
Po wysłuchaniu wykłądu słynnego filozofa , Anthonyne"a de la faye, nieustępliwie wskazał wszystkie słabe miejsca, gdyż miał nadzieję, że po zaprezentowaniu swojej błyskotliwej wiedzy , zjedna sobie Akademię i będzie mógł zostać wykładowcą na Uniwersytecie.
Niestety osiągnął tylko tyle, że gremium profesorskie nie lubiło go  i posadą wykładowcy nie obdarzono go.  Nie zjednał ich. 
Musiał znowu wyjechać. 
Podróżował po całej Europie , kiedy wreszcie zatrzymał się w Paryżu, gdzie znalazł poparcie króla Henryka III.Bruno nauczył króla podstaw mnemotechniki. Niestety znów musiał wyjechać z Francji pod naporem narastającej wojny religijnej.
Wyjechał do Anglii . Próbował tam isać i pracować. Szykany i oskarżenia o plagiat zmusiły go do powrotu na kontynent. Błąkał się po Europie , kiedy nieoczekiwanie został zaproszony do Wenecji, przez zafascynowanego nim i jego dziełami szłachcica, Giovanniego Mocenigio.
Tam  stworzono Bruno warunki, w których bez przeszkód i w dobrej atmosferze mógł wyłuszczyć wszystkie swoje poglądy.
na przykład , jak patrzył na Boga.  wg niego Bóg jest nieskończonością. Natomiast człowiek jest skończonością. Wg. niego , między boską nieskończonością , a skończonością człowieka nie istnieje żadna realna relacja. 
Pojawia ise zatem realna potrzeba " nowej religii" , aby przywrócić zerwaną harmonię między człowiekiem a człowiekiem, człowiekiem a naturą, człowiekiem a bóśtwem.  Do nowej religi doprowadzi metafizyka, a nawet magia (!)

                                                       "Oto przyczyna następstw przemian wszystkiego , z                                                                    powodu której nie ma złej rzeczy, z której nie można by                                                         wyjść, nie ma dobrej , która by nas nie spotkała, podczas 
                                                       gdy cała substancja trwa , ta sama i jednna w
                                                       nieskończonej  przestrzeni w ustawicznej przemianie"
                                                                                      Giordano Bruno.

Materia jest ożywiona wg. Bruno. i występuje w dwojakiej postaci: materii cielesnej, istniejącej konkretnie w naszym aktualnym świecie, oraz materi uniwersalnej, bezcielesnej, która może stać się wszystkim.

Najważniejszym jednak skłądnikiem jego myśli , jest obrona teorii Kopernika, teorii heliocentrycznej.  Wiązało się to z ogomnym oporem środowisk Kościoła, i sprzeciw Inkwizycji. Rozżalony szlachcic ,który do tej pory gościł Bruna , pewnej nocy , z towarzyszami ,  związali goscia, i odwieźli go inkwizycji do więzienia. 
tam oskarżono go o całokształt  twórczości i o jego kłótliwy charakter. 
W akcie oskarżenia uwzgledniono zarzut, który dotyczył teorii heliocentrycznej. 
na próżno cytowano mu Pismo święte , które zdecydowanie zaprzecza, jakoby ziemia się kręciła. 
                                               " W boskich księgach na usługach naszego intelektu, nie                                                            traktuje się dowodów i spekulacji na temat rzeczy naturalnych
                                                , jakby to była filozofia, lecz  odwołanie do naszego 
                                                umysłu. Uczucia porzadkują się,  w prawach  działań 
                                               moralnych. (...) celem praw jest nie tyle szukanie prawdy 
                                                 w rzeczach i rozumowaniach ,lecz dobre obyczaje, pożytek 
                                               płynący  z kultury, współzycie narodów i działanie na korzyść 
                                                dobrych stosunków między ludźmi, utrzymanie pokoju 
                                               i pomyślności państw. W tym też celu Bóg przemawiał w Piśmie 
                                               Świętym językiem pospólstwa, aby być przez wszystkich 
                                                  zrozumianym"             Giordano Bruno

 W tym miejscu naturalnie pojawia się pytanie o współistnienie wiary i nauki. 
W ciągu tysiącleci strowschodniej kultury  dziesiątek wieków  antycznego przyrodoznawstwa, i wreszcie całe średniowiecze, nauka i religia  żyły ze sobą w zgodzie, czerpiąc wzajemnie od siebie. 
Dopiero w XVII wieku nastąpiło problematyczne zderzenie między nimi, związane z problemem obracania się Ziemi. Nam, żyjącym dzisiaj,  wydaje uię to bezsensowne, aby tak istotną wagę przykłądać do teori naukowej. 
Giordano Bruno nie był naukowcem w rozumieniu współczesnej nauki. 
Kepler móił nawet o nauce Bruna:
" Istnieje grupa filozofów, którzy (...) nie wyprowadzają swej argumentacji  od spostrzeżeń zmysłowych, ani nie dostosowują przyczyn danych rzeczy do doświadczenia. Zamiast tego, jak gdyby zainspirowani czyimś entuzjazmem , rozmyślają i rozwijają pewną opinię na temat stanu świata, kiedy ząs ją juz przyjmą, z uporem przy niej trwają"

Nauka nigdy nie powinna zatrzymywać się w soich badaniach,lecz jest zobowiązana wyjaśnić jak największą ilośc zjawisk. Uczony zaś powinien być bardzo ostrożny  w wyciąganiu wniosków ze znanych mu faktów. 
Szczególnie niebezpieczny  w nauce jest dogmatyzm. Kryzys powstaje wówczas , kiedy stare prawdy są absolutyzowane.

Bruno stanął przed inkwizycją i nie wycofał swoich tez. 
Został spalony na stosie 17 lutego 1600 roku. 

Jego księgi do dziś są na Indeksie Ksiąg Zakazanych..   
Śmierć Bruna to ciemna karta w historii Koscioła. 
Jednak jego rehabilitacja na razie nie może dojść do skutku. 
Jan Paweł II , zapytany o sprawę Giordano Bruno, odpowiedział, ze nie sposób ocenić tej sprawy, bez wglądu w całość sytuacji , jaka panowała w XVII wieku. W podobnym tonie wypowiedział się Papież Franciszek, indagowany w tej sprawie. 

Sprawa Giordano Bruno nie zagoiła się mimo wieków.