Ameryka wg Jima Jarmuscha

 

🎬 Dlaczego Jarmusch pokazuje taką Amerykę?

Jarmusch świadomie odrzuca mit „Ameryki Wartości” – tej, która rodziła się w Deklaracji Niepodległości, w wojnie secesyjnej, w micie „od pucybuta do milionera”.

• Zamiast tego pokazuje Amerykę przemocy i rozpadu, gdzie człowiek jest samotny, wykluczony, pozbawiony sensu.

• To nie jest Ameryka ojców założycieli, lecz Ameryka kapitalistów, banitów i ludzi, którzy umierają zanim się narodzą.

• Jarmusch mówi: mit się skończył. Tak jak w Przeminęło z wiatrem – dostojny, pełen uroku świat rozpadł się na zawsze.

🌎 Z czego Ameryka pochodzi?

Ameryka rodzi się z paradoksu:

• Deklaracja Niepodległości mówi o wolności, równości i prawach człowieka.

• Ale jednocześnie Ameryka powstaje na gruzach kultur indiańskich, na niewolnictwie, na przemocy wobec „innych”.

• Mit „od pucybuta do milionera” to narracja sukcesu, która przykrywa cierpienie i wykluczenie.

Jarmusch w Truposzu odsłania tę drugą stronę – mówi, że Ameryka pochodzi nie tylko z marzeń o wolności, ale też z krwi, z przemocy, z wykluczenia.

🔥 Ameryka mitu kontra Ameryka rozpadu

• Ameryka mitu: ojcowie założyciele, wojna secesyjna, walka o lepszą przyszłość, „Przeminęło z wiatrem” – dostojny świat, który budował narrację o wielkości.

• Ameryka Jarmuscha: pustkowie, kapitaliści jak Robert Mitchum, banici jak Blake, duchy jak Nobody. To świat, w którym mit został rozmontowany, a człowiek dryfuje ku śmierci.

✨ Dlaczego to ważne dziś?

Bo Jarmusch pokazuje, że Ameryka wartości i Ameryka przemocy są splecione. Nie można mówić o wolności bez pamięci o tym, że ktoś tę wolność stracił. Nie można mówić o sukcesie bez świadomości, że ktoś został wykluczony.

„Truposz” rezonuje dziś, bo przypomina, że każdy mit – nawet najpiękniejszy – ma swoją ciemną stronę. A Ameryka pochodzi zarówno z Deklaracji Niepodległości, jak i z pustkowia, na którym Blake umiera.